Η επιλογή της θέρμανσης στην ελληνική επικράτεια απασχολεί όλο και περισσότερους πολίτες. Κύριοι άξονες επιλογής η χαμηλή κατανάλωση και το κόστος αγοράς του εκάστοτε συστήματος θέρμανσης. Ποια είναι όμως τα επί μέρους κριτήρια με τα οποία μπορεί κανείς να επιλέξει το σύστημα που του ταιριάζει με μία αντικειμενική θεώρηση των πραγμάτων; Στο παρόν άρθρο, συγκεντρώσαμε βασικές πληροφορίες για όλα τα είδη θέρμανσης στην Ελλάδα.
Κεντρική θέρμανση πετρελαίου.
Με την τρέχουσα οικονομική κρίση η θέρμανση πετρελαίου έχει κλείσει τον κύκλο της πια. Έχει εξαιρετικά μεγάλο κόστος αγοράς και εγκατάστασης, καθώς απαιτείται, εκτός του καυστήρα, ένα ευρύ κύκλωμα κυκλοφορίας του νερού (σωληνώσεις – καλοριφέρ). Η ζέστη που παράγεται διοχετεύεται μέσω των καλοριφέρ στον αέρα, γεγονός που δημιουργεί μία συνεχή ανακύκλωση αέριων ρευμάτων από κάτω προς τα πάνω και αντιστρόφως (το ζεστό πάει επάνω και ούτως καθεξής). Το αποτέλεσμα είναι αναπνευστικά προβλήματα εξαιτίας της σκόνης που κυκλοφορεί στο χώρο (αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που εάν κοιμηθεί κανείς με αναμμένο το καλοριφέρ, διαπιστώνει αργότερα ότι ο λαιμός του είναι ξηρός και ερεθισμένος). Ένα ακόμα μειονέκτημα, που δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό (αφού το έχουμε συνηθίσει) είναι το μέγεθος του συστήματος: τόσο τα καλοριφέρ και οι σωληνώσεις, όσο και ο καυστήρας καταλαμβάνουν υπερβολικά μεγάλο ωφέλιμο χώρο.
Κεντρική θέρμανση αερίου.
Στους ίδιους κανόνες με το πετρέλαιο υπόκειται δυστυχώς και τα συστήματα που βασίζονται στη καύση του αερίου. Το αέριο μπορεί να είναι αρχικά φθηνότερο από το πετρέλαιο, αλλά υπακούοντας και αυτό στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης ακολουθεί την άνοδο των διεθνών τιμών. Έχει υψηλό κόστος αγοράς και εγκατάστασης, αφού θέλει μία μίνι μονάδα παραγωγής σε κάθε σπίτι (καυστήρα, καλοριφέρ και σωληνώσεις). Επιβαρύνει και αυτό σημαντικά το περιβάλλον με καυσαέρια και είναι ανθυγιεινό για το χρήστη, εφόσον διοχετεύει τη ζέστη στον αέρα, ανακυκλώνοντάς τον στον χώρο και συμπαρασύροντας τη σκόνη, την οποία τελικά αναπνέουμε.
Κλιματιστικά.
Τα κλιματιστικά αποτελούν την «εύκολη» λύση για τους Έλληνες. Έχουν σχετικά προσιτές τιμές απόκτησης και δυνατότητες χαμηλής κατανάλωσης (μόνο στην περίπτωση των inverter), ωστόσο η απευθείας θέρμανση του αέρα έχει σημαντικά μειονεκτήματα για το χρήστη: γρήγορη απώλεια της θερμότητας, ξηρός αέρας και αιωρούμενα σωματίδια, αναπνευστικά προβλήματα, εξάλειψη της απαραίτητης υγρασίας από το χώρο (όχι από τους τοίχους), συνεχείς συντηρήσεις (όταν χρησιμοποιείται χειμώνα-καλοκαίρι). Καταλαμβάνει αρκετό ωφέλιμο χώρο, τόσο μέσα, όσο και έξω από το σπίτι. Σε κάθε περίπτωση τα κλιματιστικά είναι συστήματα ψύξης με βοηθητικό ρόλο στη θέρμανση και δεν μπορούν από μόνα τους να αποτελέσουν λύση στο πρόβλημα.
Σύστημα θέρμανσης με πέλετ.
Η θέρμανση με πέλετ, μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω σομπών και τζακιών, είτε μέσω ειδικού καυστήρα και παράλληλης χρήσης σωληνώσεων και καλοριφέρ. Τα κόστη κατανάλωσης μπορεί να φτάνουν και το μισό από το πετρέλαιο, ωστόσο μεσοπρόθεσμα έχουν υψηλό κόστος συντήρησης, καθώς τα πέλετ που χρησιμοποιούνται είναι χαμηλής ποιότητας (μαλακά ξύλα και κλαδιά), την ώρα που οι κατασκευαστές υποδεικνύουν την χρήση πέλετ αποκλειστικά σκληρού ξύλου. Στην περίπτωση αυτή όμως, το κόστος κατανάλωσης αυξάνεται σημαντικά. Το κόστος απόκτησης δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα, ωστόσο η συνεχής ανάγκες τροφοδοσίας του συστήματος με πέλετ, δεν συνάδει με το σύγχρονο τρόπο ζωής (ημερησίως τα τζάκια, εβδομαδιαία οι καυστήρες). Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος είναι σημαντικά μειωμένη σε σχέση με το ξύλο, όμως δεν είναι ασήμαντη. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι τα περισσότερα πέλετ από σκληρό ξύλο είναι εισαγωγής, μιλάμε τότε για εισαγωγή διοξειδίου του άνθρακα στη χώρα μας! Τα συστήματα καύσης πέλετ θεωρούνται γενικά ασφαλή, αν και η συνεχής χρήση της φωτιάς δεν πρέπει να περνάει αδιάφορα. Η αισθητική τους είναι συνήθως προσφιλή για το χρήστη, αν και καταλαμβάνουν αναλογικά μεγάλο χώρο.
Θερμοσυσσωρευτές.
Οι θερμοσυσσωρευτές αποτελούν ένα παλαιό σύστημα θέρμανσης που όμως η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του αερίου τους επανέφερε πάλι στο προσκήνιο. Έχουν ακριβή τιμή απόκτησης (από 1.000€) και υψηλή κατανάλωση αναλογικά. Έχουν το πλεονέκτημα ότι βασίζονται στο ρεύμα, που είναι κοινωνικό αγαθό και δεν υπόκειται στις συνεχείς αυξήσεις των τιμών των αναλώσιμων πηγών ενέργειας. Ένα σημαντικό μέρος της θερμότητας μεταφέρεται στο χώρο με υπέρυθρη ακτινοβολία, γεγονός που δεν επιτρέπει την ανακύκλωση του αέρα και της σκόνης ή την ξήρανση της ατμόσφαιρας. Έχουν μεγάλο όγκο και δεν χαρακτηρίζονται για την αισθητική τους. Έχουν χαμηλό σχετικά περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αν και χρειάζονται τουλάχιστον 1500w ανά δωμάτιο.
Θερμοπομποί.
Οι θερμοπομποί θεωρούνται ως ένα παραπλήσιο σύστημα θέρμανσης με τους θερμοσυσσωρευτές, παρότι δεν έχουν την ικανότητα να συσσωρεύσουν τη θερμότητα, αφού βασίζουν τη λειτουργία τους στη θέρμανση απλών αντιστάσεων. Η τιμές τους στην αγορά εκκινούν από τα 200€, αν και για ένα μεγάλο δωμάτιο χρειάζονται παραπάνω από ένας. Η κατανάλωση ρεύματος υπερβαίνει αυτήν των θερμοσυσσωρευτών. Έχουν μικρότερο όγκο και υποτυπώδη αισθητική. Παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά υπέρυθρης ακτινοβολίας από τους θερμοσυσσωρευτές και άρα ανακυκλώνουν και αυτοί τον αέρα και τη σκόνη.
Fan coil.
Το fan coil αποτελεί ένα σύστημα με ικανότητες ψύξης και θέρμανσης. Έχει σχετικά χαμηλή τιμή απόκτησης (περίπου 300€ ανά τεμάχιο) και όταν συνδυάζεται με αντλία θερμότητας (από 4.000€) έχει σημαντικά χαμηλότερη κατανάλωση από το πετρέλαιο (έως και 30%). To μειονέκτημά του έγκειται στο ότι θερμαίνει με αέρα το χώρο, με τις όποιες συνέπειες για την υγεία του χρήστη (σκόνη, σωματίδια κλπ.). Λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα και είναι ασφαλές στη χρήση, αν και χρειάζεται τακτικές συντηρήσεις. Δεν χαρακτηρίζεται για την αισθητική του καθώς είναι ογκώδες.
Αντλίες θερμότητας.
Οι αντλίες θερμότητας είναι ένα νέο σύστημα που μπορεί να προσφέρει εξοικονόμηση ενέργειας έως και 70% σε σχέση με το πετρέλαιο. Λειτουργούν με ρεύμα και αντλούν τη θερμότητα από τον αέρα. Συνδυάζονται με υφιστάμενες εγκαταστάσεις καλοριφέρ, aircondition και fan coil. Έχουν εξαιρετικά υψηλό κόστος αγοράς και η τιμή τους ξεκινά από τις 4.000€. Το γεγονός ότι πρέπει να συνεργαστούν με άλλες μορφές θέρμανσης ανεβάζει το κόστος απόκτησης και εγκατάστασης.
Πάνελ υπέρυθρης ακτινοβολίας μακρού μήκους κύματος.
Τα πάνελ υπέρυθρης ακτινοβολίας μακρού μήκους κύματος έχουν όλα τα πλεονεκτήματα της υπέρυθρης ακτινοβολίας (χαμηλή κατανάλωση ρεύματος, υψηλή ποιότητα ζέστης χωρίς ανακύκλωση του αέρα και της ζέστης κλπ.), αλλά μειονεκτούν σοβαρά όσον αφορά την τιμή πρόσκτησης και τον ωφέλιμο χώρο που πιάνουν (εκτός της περίπτωσης που τοποθετούνται επί της οροφής). Γενικά αποδίδουν πολύ καλά όταν τοποθετούνται στις απαραίτητες ισχείς (100w/τ.μ.). Θα πρέπει οι καταναλωτές να είναι προσεκτικοί ως προς την ποιότητα του κάθε πάνελ, καθώς παρωχημένες τεχνολογίες (π.χ. πάνελ με δίκτυα χαλκού) δημιουργούν ηλεκτρομαγνητικό πεδίο και δεν θεωρούνται υγιεινά.
Ceramic sun.
Οι μονάδες υπέρυθρης ακτινοβολίας μακρού μήκους κύματος με κεραμική τεχνολογία βρίσκονται στην αιχμή της τεχνολογίας της θέρμανσης παγκοσμίως. Αποτελούν την ιδανική επιλογή για την ελληνική κατοικία και επαγγελματική στέγη καθώς: Καταναλώνουν 50% λιγότερο από τους κοινούς καυστήρες πετρελαίου, έχουν κόστος αγοράς πολύ χαμηλό (16€/τ.μ.), έχουν το χαμηλότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, δεν παράγουν φως, είναι πολύ μικρά (50 Χ 10 εκ.), λειτουργούν με ρεύμα και άρα δεν απαιτούν τροφοδοσία, δεν χρειάζονται καμία συντήρηση, έχουν 5 χρόνια εγγύηση, είναι 100% ασφαλή για το χρήστη και έχουν όλα τα πλεονεκτήματα της υπέρυθρης ακτινοβολίας μακρού μήκους κύματος.